معرفی رشته مهندسی مواد و متالورژی

متالورژی (به فرانسوی: Métallurgie) شاخه‌ای از علم مواد است که به شناخت و استخراج فلزات و فناوری‌های کار با فلزات می‌پردازد. این علم تفکیک مواد معدنی از سنگ معدن آن‌ها، ذوب، تصفیه و تولید شمش، بهبود خواص و تهیه آلیاژها و فن کار بر روی فلزات و شکل دهی آن‌ها را دربر می‌گیرد. این رشته از منفکات رشته مکانیک جامدات است که از سال ۱۳۷۵ در دانشگاه‌های ایران ارائه می گردد. به‌طور کلی علم مواد شامل بررسی خواص جامدات می‌شود و دربرگیرندهٔ فلزات، سرامیک‌ها، پلیمرها و کامپوزیت‌ها است. علم متالورژی به‌طور عمده به فلزات و ساختار آن‌ها می‌پردازد و در تحصیلات تکمیلی خواص و کاربرد دیگر جامدات نیز بررسی می‌شود.

واژه “متالورژی” از ترکیب دو واژه یونانی متالون “metallon” به معنی فلز و ارگون “ergon” به معنی کار ساخته شده‌است. این واژه را نباید با واژه ”متالوژی” که میشود فلزشناسی و تلفظ نزدیکی دارند اشتباه گرفت و نیز باید گفت که اصلا رشته‌ای با این نام وجود ندارد و درست آن متالورژی به معنای فلزگری یا فلزوَرزی و دانش کار کردن با فلزهاست.

مقدمه:
از زمانی که انسان فلز را شناخت، متالورژی را به عنوان یک هنرآموخت. صنعت ریخته‌گری از دیر باز در جهان به عنوان یک صنعت مادر شناخته شده و با پیشرفتهای روزافزون تکنولوژی نقش آن آشکار می‌گردد.

تاریخچه:

دوره فلزات بعد از عصر حجر و از حدود ۶ تا ۷ هزار سال قبل از هجرت آغاز شده‌است. احتمالا مس اولین فلزی است که به‌طور خالص و طبیعی و جدا از مواد معدنی مورد استفاده بشر قرار گرفته‌است. انواع سنگ‌های مس از ظاهری فلزی با رنگهای مختلف مانند نیلی، لاجوردی، سبز، طلایی و سرخ برخوردار هستند. این امر می‌تواند یکی از عوامل توجه بشر اولیه به ترکیبات حاوی مس باشد.

برخی معتقدند که گویا اولین بار ذرات طلا که در کنار ماسه‌های کنار رودخانه‌ها پراکنده بودند، توسط انسان شناسایی شدند. مصریان و شاید هندیان بیشتر از سایر ملل در استخراج طلا از سنگ‌های آن توفیق داشتند، اما در ایران از دوره هخامنشی، آثار متعددی از طلا و نقره خصوصاً در کنار رود جیحون و در شهر همدان کشف شده‌است. با گذشت زمان فلزات دیگری مانند نقره، سرب، آنتیموان و قلع نیز کشف شدند و بشر توانست با استفاده از آتش، ذوب فلزات را تجربه نموده و آلیاژهای مختلف را بدست آورد. به عنوان مثال، از مخلوط کردن قلع و مس، مفرغ بدست آمد و به این ترتیب عصر مفرغ شروع شد.

گرایش‌های کارشناسی ارشد:
جوشکاری
ریخته گری
بیو مواد
نانو مواد
سرامیک
خوردگی
شکل دهی فلزات
شناسایی و انتخاب مواد مهندسی
متالورژی استخراجی
کامپوزیت ها

گرایش‌های دکترا:
بیومتریال
نانومواد
مهندسی مواد
مواد پیشرفته خوردگی شکل دادن فلزات سرامیک جوشکاری استخراج فلزات