معرفی نرم افزار اینونتور (Inventor)
اینونتور (Inventor) یک نرمافزار مدلسازی و طراحی به کمک کامپیوتر بوده که محصول شرکت معروف اتودسک (Autodesk) میباشد. این نرمافزار که ابتدا در سال 1999 منتشر شد و هرساله بروزرسانی میشود، به مهندسان در زمینه طراحی و مدلسازی کمک زیادی کرده است. با استفاده از اینونتور (Inventor)، مهندسان طراح میتوانند مدلسازی 3 بعدی انجام دهند و قبل از ساخت هر محصولی، از کارکرد آن اطمینان حاصل کنند. از این نرم افزار در زمینههای مختلف مهندسی مانند ساخت، طراحی محصول و… استفاده میشود. به طور نمونه در ساخت قطعههای مکانیکی، قبل از فرآیند تولید آن را در این نرمافزار مدلسازی کرده تا از کارکرد و روش تولید آن اطمینان حاصل شود.
قابلیتهای عمومی نرمافزار اینونتور (Inventor)
کارایی اصلی این نرمافزار در زمینه طراحی سه بعدی محصول قبل از فرآیند ساخت میباشد. با این وجود، اینونتور قابلیتهای پر کاربرد دیگری دارد که آن را به یک نرمافزار مهندسی قدرتمند تبدیل کرده است. کاربران با استفاده از آن میتوانند مدلسازی سه بعدی، نقشه کشی دو بعدی، تشکیل مجموعههای مونتاژی و… را به راحتی انجام دهند. در ادامه کلیدی ترین کاربردهای نرمافزار اینونتور توضیح داده شده است.
مدلسازی سه بعدی
همانطور که از هر نرمافزار طراحی مهندسی انتظار میرود قابلیت مدلسازی داشته باشد، اینونتور نیز این نیاز را با محیط مدلسازی سه بعدی بی نظیر خود برطرف کرده است. این قابلیت به کاربران اجازه میدهد تا یک مدل دقیق از قطعه مدنظر خود را به سادگی ایجاد کنند. با توجه به رابط کاربری بسیار قوی این نرم افزار، مهندسان میتوانند با صرف زمان کمتری به نتیجه مطلوب خود دست یابند. در این محیط، ابتدا یک هندسه دو بعدی ترسیم شده و سپس با قابلیتهایی مانند Extrude, Revolve, Sweep و … به این هندسه حجم داده میشود تا مدل سه بعدی مدنظر حاصل شود.
مونتاژ
یکی از کاربردهای مهم این نرم افزار و دیگر نرم افزارهای طراحی مهندسی، ایجاد مجموعههای مونتاژی با استفاده از چندین قطعه میباشد. این محیط به کاربران کمک میکند تا با کنار یکدیگر قرار دادن مدلهای سه بعدی ایجاد شده، یک مجموعه مونتاژ شده را شکل دهند. بدین منظور باید ابتدا قطعات به صورت سه بعدی مدلسازی شوند و سپس این مدلها در محیط مونتاژ وارد شود. در نهایت با ایجاد قیدهای هندسی میان این قطعات و اعمال فواصل مدنظر، یک مجموعه مونتاژی حاصل میشود. مزیت استفاده از این محیط بررسی و رفع هرگونه تداخل میان قطعات و همچنین مطابقت ابعاد آنها با یکدیگر میباشد. در صورت استفاده بهینه از این نرم افزار و محیط مونتاژ آن، شرکتهای تولید کننده تجهیزات از هزینههای ناشی از خطای محاسبات پیشگیری کرده و سوددهی خود را افزایش میدهند.
نقشه کشی
قابلیت ترسیم نقشههای دوبعدی جهت ساخت کارگاهی یکی از ویژگیهای مهم اینونتور میباشد. محیط نقشه کشی میتواند به دو صورت مورد استفاده قرار گیرد. روش اول ترسیم نقشه دو بعدی قطعه مدنظر، به صورت مستقیم در این محیط میباشد که کاربرد کمتری نسبت به روش دوم دارد. روش بعدی استفاده از مدلهای سه بعدی ایجاد شده و نقشه برداری از آنها میباشد. نرم افزار اینونتور با استفاده از ابزارهای قدرتمند خود امکان ترسیم نقشههای دو بعدی از مدلهای سه بعدی را برای کاربران فراهم میکند. سپس کاربران تنها باید ابعاد و علائم نقشهکشی مدنظر خود را در این محیط اعمال کرده تا نقشه مورد نظر آماده ارائه به کارگاه ساخت شود.
ورق فلز (Sheet Metal)
یکی از روشهای پر استفاده در تولید قطعات و تجهیزات، انجام فرآیند روی ورقهای فلزی میباشد. این فرآیندها شامل برش ورق و خمکاری آن به شکل مدنظر میباشد. در گذشته، مهندسان با استفاده از محاسبات دستی، ابعاد ورق خام را محاسبه کرده و مطابق با آن ساخت را شروع میکردند. با توجه به محیط ورق فلزی در اینونتور این فرآیند به سادگی و با دقت بالا انجام میشود. کاربران در این محیط میتوانند شکل نهایی مورد نظر خمکاری خود را در ورق فلزی مدلسازی کرده و سپس با استفاده از قابلیت نرم افزار آن را باز کنند. با این روش ابعاد و شکل ورق خام مورد نظر به راحتی و بدون نیاز به محاسبات دستی بدست میآید.
کاربردهای پیشرفته اینونتور (Inventor)
نرم افزارهای طراحی به کمک کامپیوتر عمدتا قابلیتهای پر استفاده مانند مدلسازی، نقشهکشی و مونتاژ را برای کاربران خود فرآهم میکنند. اما آنچه باعث تمایز اینونتور از سایر نرمافزارها میشود، کاربردهای خاص و قابلیتهای پیشرفته آن میباشد.
از مهمترین دلایل استفاده طراحان حرفهای از این نرم افزار، محیط گرافیکی بینظیر آن و سرعت بالای مدلسازی در آن میباشد. قابل ذکر است در صنایع مربوط به طراحی و تولید، رسیدن سریع به یک جواب دقیق از مهمترین فاکتورهای مدنظر میباشد. اینونتور با ایجاد قابلیتهای پیشرفته به طراحان در این زمینه کمک شایانی کرده است. به طور نمونه با استفاده از این نرم افزار میتوان مدل قطعات خام را ماشینکاری و جوشکاری کرد و نتیجه آن را مشاهده کرد.
علاوه بر آن با استفاده از اینونتور، کاربران میتوانند به صورت گروهی بر روی پروژههای بزرگ کار کنند. این قابلیت که تحت عنوان Autodesk Vault شناخته میشود، به تیمهای طراحی کمک میکند پروژههای بزرگ خود را بین کارکنان تقسیم کنند. به طور مثال فرض کنید یک پروژه طراحی که از چند تجهیز تشکیل شده به یک تیم واگذار میشود. با استفاده از این قابلیت، مدیر تیم توانایی تقسیم این تجهیزات را بین کارکنان خود دارد. از مزایای اصلی آن ایجاد سطح دسترسی برای هر نفر و نظارت بر کل پروژه توسط مدیر میباشد. در نهایت به کمک این قابلیت، یک تیم طراحی میتواند تحت نظارت یک مدیر به صورت گروهی روی پروژه کار کنند بدون اینکه در کار یکدیگر تداخلی ایجاد کنند.
یکی دیگر از کابردهای حرفهای اینونتور، مدلسازی پارامتری میباشد. در این روش مدلسازی برخلاف روش مستقیم که ترسیم هندسی با وارد کردن اعداد صورت میگرفت، از پارامترها و روابط ریاضی استفاده میشود. با استفاده از این روش، بین پارامترهای مختلف مدل روابط ریاضی حاکم شده و آنها را به یکدیگر وابسته میکند. اگرچه این روش نسبت به مدلسازی مستقیم سختتر بوده و زمان بیشتری نیاز دارد، اما در بین طراحان حرفهای محبوبیت بالایی دارد. مزیت اصلی وابستگی پارامترها به یکدیگر، امکان اعمال تغییرات سریع در مدل میباشد. به طور مثال با تغییر یک زاویه در هندسه، بقیه ابعاد به صورت اتوماتیک با روابط ریاضی تعریف شده از قبل، محاسبه و جایگزین میشوند و نیاز به تغییر دستی تک تک اجزا نمیباشد.
رقیب اصلی اینونتور (Inventor)
با اینکه اینونتور یکی از مشهورترین نرم افزارهای طراحی مهندسی میباشد، در این عرصه رقیب قدرتمندی به نام سالیدورکس دارد. سالیدورکس نیز در طراحی به کمک کامپیوتر و مدلسازی بسیار پرکاربرد و محبوب میباشد. هر کدام از این دو نرم افزار نقاط قوتی دارند و نمیتوان یکی را برتر از دیگری دانست. در ادامه به مقایسه این دو نرم افزار پیشتاز در زمینه طراحی مهندسی میپردازیم.
همانطور که گفته شد اینونتور محصول شرکت اتودسک (AutoDesk)میباشد که سابقه طولانی در زمینه مهندسی دارد. از طرفی سالیدورکس توسط کمپانی داسالت سیستمز (Dassault Systems) که یکی از شرکتهای مشهور طراحی مهندسی میباشد، منتشر شده است. هر دو نرم افزار قابلیت مدلسازی سه بعدی ، مونتاژ و نقشهکشی را داشته و رابط کاربری آنها نسبتا مشابه و کاربر پسند میباشد. لازم به ذکر است شرکت داسالت سیستمز نرم افزار دیگری به نام کتیا منتشر کرده است که یکی از قدیمی ترین نرم افزارهای طراحی و مهندسی میباشد. به طور کلی کتیا از دو نرم افزار دیگر کامل تر و جامع تر میباشد و تواناییهای زیادی در زمینه مدلسازی و طراحی به کمک کامپیوتر دارد. با این حال، رابط کاربری ضعیف و عدم سهولت مدلسازی در آن، باعث محبوبیت بیشتر دو نرم افزار دیگر در میان طراحان شده است.
کاربردهای مختلف مانند ورقکاری، رندر گیری، سازگاری با فرمتهای مختلف و … در نرم افزارهای اینونتور و سالیدورکس تفاوت چندانی ندارد. میتوان گفت تنها وجه تمایز اینونتور و سالیدورکس، هزینه مربوط به خرید لایسنس آن ها میباشد که در سالیدورکس این مبلغ بیشتر است. اگرچه این مورد نیز برای کاربرانی که در ایران هستند و از نسخه کرک شده استفاده میکنند، اهمیتی چندانی ندارد.
در نهایت میتوان نتیجه گرفت این دو نرم افزار طراحی، کاربرد یکسانی دارند و با توجه به سلیقه هر کاربر یا شرکت، یکی از آن دو استفاده میشود.
مسیر پیشنهادی برای یادگیری اینونتور (Inventor)
با توجه به علاقه شدید طراحان و مهندسان به یادگیری این نرم افزار در ایران، پیشنهاد میشود یک مسیر آموزش برای رسیدن به این هدف مشخص شود. با در نظر گرفتن گستردگی اینونتور و کارایی بالای آن در طراحی، بهتر است علاقه مندان، ابتدا هدف خود را از یادگیری آن مشخص نمایند. پیشنهاد ما شروع این مسیر با یادگیری محیط مدلسازی سه بعدی جهت آشنایی با نرم افزار میباشد. بدین صورت یک دید کلی از نرم افزار و کاربردهای آن برای شما ایجاد میشود. پس از مسلط شدن به این بخش، با ادامه دادن آموزش و تسلط یافتن به محیط مونتاژ، شما میتوانید نه تنها قطعات، بلکه سیستمها و تجهیزات را مدلسازی کنید.
در نهایت نیاز دارید تا با روش نقشه کشی قطعات و استخراج نقشههای ساخت آشنا شوید تا بتوانید مدلهای خود را به واقعیت تبدیل کنید. پس از مسلط شدن به این محیطهای اصلی شما به راحتی میتوانید کاربردهای خاص مورد نیاز خود را یاد گرفته تا نهایت استفاده را از نرم افزار اینونتور کسب کنید.
لازم به ذکر است در کنار یادگیری این نرمافزار، شما باید به استانداردهای مهندسی و فرآیندهای ساخت آشنا باشید تا در زمان طراحی، روشهای ساخت و تکنولوژی مورد نیاز را پیشبینی کنید.
جمع بندی
اینونتور یکی از پرکاربردترین و محبوبترین نرم افزارهای طراحی به کمک کامپیوتر میباشد. قابلیت مدلسازی سه بعدی و دوبعدی در کنار محیط گرافیکی چشمگیر، آن را به یک نرم افزار جذاب تبدیل کرده است. همچنین به دلیل سرعت بالای کار با آن و رسیدن به نتیجه دقیق در زمان کم، اینونتور در صنایع مختلف مهندسی مورد استفاده قرار میگیرد. در نهایت کاربردهای پیشرفته این نرم افزار توانسته پاسخگوی نیازهای طراحان حرفهای باشد.