۱- فضای کارشناسی مهندسی مکانیک دانشگاه تهران
با وارد شدن به رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تهران با حجم گستردهای از امکانات مواجه می‌شوید که همه آنها دست به دست هم داده‌اند تا به شما کمک کنند دوره‌ی کارشناسی را به بهترین شکل سپری کنید.
در اول باید بگوییم رشته‌ی مکانیک به دلیل گسترده بودن درس‌هایی که دارد دید خیلی خوبی نسبت به مهندسی به آدم می‌دهد و در ادامه دست را برای انتخاب گرایش مناسب با توجه به علاقه باز می‌گذارد و باعث می‌شود یک مهندس “T” شکل بار بیایید به این صورت که بیشتر زمینه‌ها را تجربه کرده‌اید و در یک زمینه به خصوص بسیار عمیق و مسلط هستید.
مهندسی مکانیک دانشگاه تهران در کنار دیگر گرایش‌های مکانیک، توجه بسیار زیادی به گرایش سیالات کرده است، چه در دوره‌ی کارشناسی و دروس متنوع اختیاری که برای آن در نظر گرفته است چه در دوره کارشناسی ارشد. پس اگر قصد دارید تحصیلات تکمیلی خود را در زمینه سیالات ادامه بدهید دانشگاه تهران بهترین انتخاب می‌تواند باشد.
اگر از محیط بزرگ و دل انگیز دانشگاه بگذریم و توانایی استادها را در تدریس و مهارت آنها در کارهای تحقیقاتی و پژوهوشی در موضوعات روز دنیا فاکتور بگیریم می‌رسیم به محیط‌های پژوهشی که برای دانشجوها وجود دارد و این امکان را فراهم کرده است که دانشجو در آنجا فعالیت داشته باشد. برای مثال تعداد زیادی آزمایشگاه در حوزه‌های مختلف وجود دارد که پروژه‌های صنعتی را انجام می‌دهند. فرصتی که در کمتر دانشگاهی در ایران می‌توانید آن را مشاهده کنید و همان چیزی است که مکانیک داشنگاه تهران را از دیگر دانشگاه ها متمایز کرده است.
در کنار محیط‌های پژوهشی انجمن‌های مختلفی هم وجود دارند مانند انجمن علمی مکانیک که یکی از فعال ترین انجمن‌ها در دانشگاه تهران است. این انجمن به صورت فصلی دورههای مناسب رشته مکانیک را برگذار میکند و به دانشجو کمک میکند تا مهارت‌های پایه‌ای و نرم افزارهای مورد نیاز را فرا بگیرد.
در آخر اگر بخواهم یکی از مشکلات این رشته را بیان کنیم می توانیم به دیر بازده بودن آن اشاره کنیم. متاسفانه یا خوشبختانه برای رشته مکانیک در دوره کارشناسی بازار کار مناسبی وجود ندارد یا به احتمال زیاد اگر هم پیدا شود زیاد مرتبط با دروس کارشناسی نیست. متاسفانه از این نظر که دیرتر فرصت وارد شدن به بازار کار و درگیر شدن با صنعت را پیدا می‌کنیم و خوشبختانه از این نظر که وقت بیشتری برای تمرکز روی دروس اکادمیک و یادگیری مهارت های مورد نیاز داریم تا در زمان مناسب از همه آن ها استفاده کنیم.
نویسنده:
مهندس محمد بهداد محمدی
دانشجوی کارشناسی مهندسی مکانیک دانشگاه تهران
(برای مطالعه بیشتر روی نام یا تصویر ایشان کلیک کنید)
۲- فضای کارشناسی مهندسی مکانیک دانشگاه تهران
قبول شدن در رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تهران یکی از هیجان‌انگیزترین اتفاقات زندگی من بود. جشن نودانشجویان اولین باری بود که وارد دانشگاه تهران شدم. فضای دانشگاه از همون ابتدا بسیار جذاب و گیرا بود و باتوجه به اینکه از قبل فضای بعضی از دانشگاه‌های دیگه رو دیده بودم، از اینکه دانشگاه تهران قبول شده بودم بیشتر خوشحال شدم.
ترم اول به علت اینکه بیشتر درس‌های عمومی داشتیم، به طور کامل در دانشکده فنی شعبه انقلاب بودیم ولی از ترم دوم با برداشتن درس استاتیک بالاخره به دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه تهران در پردیس فنی امیرآباد رفتیم. دانشکده مکانیک در پردیس فنی شامل دو ساختمان می‌شود. یکی به مکانیک قدیم و دیگری به مکانیک جدید معروف است. همه کلاس‌ها و اکثر آزمایشگاه‌ها در ساختمان مکانیک جدید برگزار می‌شود اما برای بعضی آزمایشگاه‌ها باید به ساختمان قدیم می‌رفتیم.
امکانات ساختمان جدید بسیار تکمیل است و به همین دلیل اغلب بچه‌ها توی همین ساختمان بودند و کمتر گذرمون به ساختمان قدیم می‌افتاد. ترم دوم رو میشه به عنوان ترم آشنایی با بقیه دانشجوها خصوصا هم‌رشته‌ای‌ها نامگذاری کرد. از ترم سوم اکثر بچه‌ها جایگاهشون رو پیدا کردن و تقریبا از جو سال اول دانشگاه خارج شدن. شاید بشه گفت ترم سوم تا پنجم و یا حتی ششم اصلی‌ترین ترم‌های این رشته محسوب می‌شود و تمام درس‌های اصلی توی این سه یا چهار ترم باید گذرانده شود. ترم‌های بعدی بچه‌ها بیشتر درس‌های اختیاری رو پاس می‌کنند و توی ترم آخر هم که مشغول پروژه کارشناسی می‌شوند.
گرایش‌ها و موضوعات مورد پژوهش در دانشکده مکانیک به طور کلی به سه بخش جامدات، سیالات و ساخت‌و‌تولید تقسیم‌بندی می‌شود. هر چند هر کدوم از این گرایش‌ها به چند موضوع متفاوت تقسیم بندی می‌شوند. اساتید دانشکده از سطح علمی بسیار بالایی برخوردارند و پژوهش‌هایی که در دانشکده انجام می‌شود غالبا پژوهش‌های نوین و به روز هستند. امکانات پژوهشی دانشگاه برای دانشجویان لیسانس بسیار مناسب می‌باشد و اغلب دانشجوها بعد از اتمام ترم‌های چهارم و پنجم می‌توانند در هر یک از آزمایشگاه‌های دانشکده که به آن علاقه دارند مشغول به تحقیق و پژوهش شوند.
امکانات رفاهی‌ای که دانشکده در اختیار دانشجوها قرار می‌دهد بسیار مناسب است. یک سایت کامپیوتر در طبقه همکف وجود دارد که اغلب دانشجوها برای گذراندن وقت در تایم‌هایی که کلاسی ندارند در این سایت هستند. دو سالن مطالعه در طبقه پنجم موجود است که یکی برای دانشجویان لیسانس و دیگری برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی می‌باشد. همچنین یک اتاق ورزش نیز در طبقه همکف وجود دارد که شامل میز پینگ‌پنگ و فوتبال دستی برای علاقه‌مندان است.
به طور کلی دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه تهران برای دانشجویان مقطع لیسانس فضایی بسیار دوستانه و در عین حال آموزشی می‌باشد و دانشجویان می‌توانند با برنامه‌ریزی مناسب بهره مناسبی از امکانات آموزشی و رفاهی این دانشکده ببرند.
نویسنده:
مهندس کورش مبردی
دانشجوی کارشناسی مهندسی مکانیک دانشگاه تهران
(برای مطالعه بیشتر روی نام یا تصویر ایشان کلیک کنید)
۱- فضای کارشناسی ارشد مکانیک دانشگاه تهران
با اعلام نتایج نهایی کنکور کارشناسی ارشد، شوکه شدم. چون انتظار نداشتم ایستگاه بعدی من در سیر تحصیلی زندگی‌ام دانشگاه تهران باشد. با ذوق و شوق فراوان مدارک لازم برای ثبت‌نام مقطع ارشد را آماده کردم و در روز موعود راهی دانشگاه شدم. فضای دانشگاه برای من غریبه نبود، چون در دوره‌ی کارشناسی چندین بار مهمان کلاس درس اساتیدی چون دکتر شریعت پناهی بودم.
فرایند ثبت‌نام خیلی سریع و بدون وقفه به اتمام رسید و به دانشجویان گفته شد برای انتخاب واحد اقدام کنند. این مسئله نیز بدون دردسر برای من طی شد اما دانشجویانی هم بودند که به دلیل عدم برنامه‌ریزی مناسب آموزش دانشکده به مشکل خوردند. این تجربه‌ی اولین حضور رسمی من به‌عنوان دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد در دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه تهران بود.
به‌طورکلی در طول دوران تحصیلم در مقطع ارشد، با نحوه‌ی تدریس اساتید رشته مشکلی نداشتم. البته به دلیل محدودیت دروس ارائه‌شده در مقطع ارشد، تدریس همه‌ی اساتید را تجربه نکردم، اما اکثر اساتیدی که در کلاسشان حضور پیدا می‌کردم از قدرت تدریس خوبی برخوردار بودند. به‌جز یک مورد، که بگذریم.
علاوه بر تدریس و اساتید مجرب، نکته‌ی قابل‌ذکر دیگر، آزمایشگاه مجهز و فضای آموزشی مناسب در دوران تحصیل من بود. فضای تعاملی ایجادشده در هر آزمایشگاه به من این امکان را می‌داد تا در مورد موضوعات مختلف با دیگر دانشجویان استاد راهنمای پایان‌نامه‌ام صحبت کنم و از آنها الگو بگیرم. در بعضی موارد آزمایشگاه متعلق به چندین استاد است که زمینه‌ی کاریشان به یکدیگر نزدیک است و این بیشتر به دیدگاه هر دانشجو کمک میکند.
در فرایند انتخاب استاد راهنمای پایان‌نامه با مشکلات عدیده‌ای مواجه بودم. می‌توانم از عدم اطلاع‌رسانی دقیق اساتید مبنی بر علاقه به همکاری یا عدم رضایت از همکاری اشاره کنم. اما درنهایت اکثریت دانشجویان با اساتید موردنظر خود همکاری می‌کنند. لازم به ذکر است که فقط ده الی بیست درصد از کار و راهنمایی به عهده‌ی اساتید است و بقیه‌ی تحقیقات و جلو بردن پایان‌نامه بر عهده‌ی خود دانشجو است.
خوشبختانه بنده از کمک دانشجویان دکترا و دیگر دانشجویان ارشد که در آزمایشگاه با آنان آشنا شده بودم بهره بردم و این مسئله به‌شدت به پیشرفت پایان‌نامه‌ی من کمک کرد. موضوعات تعریف‌شده در دانشکده اکثراً به‌روز و مناسب برای مهاجرت و ادامه‌ی تحصیل در دانشگاه‌های خارجی است و اساتید در انتخاب موضوعات انعطاف زیادی دارند.
یکی دیگر از مشکلاتی که با آن دست‌وپنجه نرم کردم، عدم وجود رقابت سالم بین برخی از دانشجویان بود که به فضای علمی لطمه می‌زد. خیلی از دانشجویان با عدم توجه به وجدان کاری و برای دستیابی به نمره‌ی بالاتر به هر قیمتی، دست به کارهایی غیراخلاقی می‌زدند. تقلب نیز در جلسات امتحان رخ می‌داد و متأسفانه در اکثریت موارد قابل‌اثبات نبود.
مهم‌ترین مشکلی که بنده با آن مواجه شدم، کسر نمره از پایان‌نامه به دلیل تمدید سنوات است که در هیچ جایی از کشور رخ نمی‌دهد!!! اما اساتید وظیفه‌شناس دانشکده علی‌رغم شکایت دانشجویان و صدور رای به نفع دانشجو و غیرقانونی خواندن کسر نمره، بر این مسئله پافشاری دارند! مشکل دیگر اجاره‌ی فضاهای مختلف دانشگاه و به‌ویژه ساختمان مکانیک جدید به شرکت‌ها و مؤسسات خارج از دانشگاه است که جز مزاحمت برای دانشجو، نتیجه‌ی دیگری ندارد.
نکته‌ی دیگر، رفت‌وآمد ارباب‌رجوع به این شرکت‌ها و مؤسسات است. همچنین تأسیس شتاب‌دهنده‌های آب‌دوغ‌خیاری غیر وابسته به دانشگاه که صرفاً محل آشنایی دختران و پسران جوان بوده و خروجی علمی‌ای ندارد، باعث ایجاد مزاحمت برای دانشجویان و ازدحام بی‌دلیل در دانشکده گردیده است. عدم بازرسی افراد واردشده به دانشگاه نیز از مشکلاتی بود که موجب شلوغی بیش از اندازه‌ی سالن‌های مطالعه در ایام امتحانات می‌شد و عموماً دانشجویان دانشکده که حق آب و گل داشتند نمی‌توانستند از فضای سالن مطالعه استفاده کنند. این مشکل با شیوع کووید ۱۹ کمی برطرف شد!
در پایان باید بگویم از فضای تحصیلی و جو حاکم بر آن راضی بودم و در این سه سال تجربیات خوبی را کسب کردم. اما در تمامی دانشگاه‌های ایران هم استاد بد هست و هم دانشجوی سمی! توصیه‌ی من به دانشجویان تازه‌وارد این است که سعی کنند در طول زمان تعیین‌شده یعنی چهار ترم، پایان‌نامه را به اتمام برسانند و دروس مدنظر خود را تا پایان ترم سوم بگذرانند تا با کمبود وقت و کسری نمره مواجه نشوند.
نویسنده:
مهندس کیان اله‌وردی
دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک دانشگاه تهران
۲- فضای کارشناسی ارشد مکانیک دانشگاه تهران
پس از پایان تحصیلات کارشناسی اغلب دانشجویان، با دوگانه ادامه تحصیل در مقاطع تکمیلی یا ورود به بازار کار مواجه می‌شوند. متاسفانه به علت شرایط اقتصادی نه چندان مناسب کشور در سالیان اخیر، و همچنین عدم تطابق آموزش های فرا گرفته شده در طی دوران کارشناسی با نیازهای صنعت و مهندسی، دانشجویان پس از ورود به بازار کار نیز باید چندین سال به کسب مهارت و تجربه مشغول شوند و بعضا شرایط کاری سختی را تحمل نمایند. اما از طرف دیگر ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد، می‌تواند فرصت‌های جدیدی را پیش روی آنان قرار دهد. به طور ویژه تر ادامه تحصیل در دانشگاه های خوب کمک شایانی به پربارتر شدن مهارت‌ها و رزومه افراد میکند.
من هم مانند بسیار دیگری از هم دوره ای های خود، تشویق زیادی به ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد شدم و خیلی خوشحالم که توانستم در دانشگاه تهران تحصیلات خود را ادامه دهم. دوران ارشد در واقع پلی میان کارشناسی و دکترا است. به عبارت دیگر سطح مباحثی که از شما انتظار می رود فرا گرفته و طی پروژه هایی آنها را به کار ببرید، بسیار بالاتر از دوره کارشناسی است. اما از طرف دیگر به اندازه دوره دکترا زمان و فرصت کافی برای عمیق شدن بر روی مباحث وجود ندارد. طبق تجربه شخصی خودم، دانشجویی که پا به دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران می گذارد می بایست خود را آماده رویارویی با چالش-های پژوهشی و علمی فراوانی کند و صرفاً قبولی در دانشگاه به منزله موفق شدن در دوره ارشد نیست.
کاملا خاطرم است که در ترم اول درس‌هایی که باید مطالعه می‌کردم، سطح بسیار بالاتری از دروس کارشناسی داشتند. یعنی علاوه بر تسلط مناسب به مباحث پایه ای در طی ۴ سال دوره کارشناسی، لازم بود که در طول یک نیمسال تحصیلی بسیاری از مباحث سنگین و جدید را فرا گرفت. اغلب دروس ارائه شده برای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا مشترک هستند و این خود نشان دهنده سطح بالای این درس ها می باشد. اما نکته امیدوار کننده این هست که اغلب اساتیدی که در دانشگاه تهران به تدریس می‌پردازند از تسلط و توانایی بالایی برای انتقال موضوعات برخوردار می باشند و پاسخگویی مناسبی به سوالات و ابهامات دارند، لذا اگر دانشجو تلاشگر و علاقه مند باشد می تواند از عهده یادگیری مطالب جدید بر‌آید.
این نکته را نیز به خاطر داشته باشید که حجم پروژه هایی که لازم است برای دروس کارشناسی ارشد انجام دهید بسیار بالاتر از دوره کارشناسی است و دانشجو می‌بایست توانایی برنامه ریزی مناسب به منظور تکمیل پروژه‌ها در کنار یادگیری مطالب مفهومی جدید را داشته باشد. به نقل از یکی دوستان هر درس دوره ارشد و دکترا به طور متوسط ۳ یا ۴ برابر دوره کارشناسی زمان و انرژی از شما می گیرد.
مورد پراهمیت در طی دوره کارشناسی ارشد انجام پایان نامه یا همان تز می‌باشد. ایده آل ترین حالت این است که شما بتوانید در زمینه ای که در آن پیش نیاز و علاقه کافی داشته باشید، موضوع تز خود را تعریف کرده و با یک نفر استاد دارای تخصص در همان حوزه به عنوان راهنما، پایان نامه خود را آغاز کرده و طی یک تا دو سال تکمیل کنید. اما در برخی از حالات دانشجو نمی‌تواند به درستی در مورد علاقه مندی‌ها و مهارت‌های خود تصمیم گیری کند. در این شرایط دانشجو می‌بایست با اساتید مختلف ملاقات کرده و پس از مشورت با آنها و آشنایی با حوزه‌های کاری ایشان، نسبت به تعیین استاد راهنما و تز خود اقدام کند.
خود من چون از محیط دیگری پا به دانشگاه تهران گذاشته بودم شناخت کافی از اساتید و تخصص های ایشان نداشتم و متاسفانه دانشگاه نیز فشار زیادی برای انتخاب هر چه سریعتر استاد راهنما و ارائه پروپوزال می‌آورد. پس مجبور شدم در زمان کوتاهی با اساتید مختلف جلسه بگذارم و همچنین از تجربه دانشجویان ارشد و دکترای سال های پیشین نیز کمک بگیرم و استاد راهنما و موضوع تز خود را انتخاب کنم.
توجه داشته باشید که ظرفیت اساتید برای گرفتن دانشجوی کارشناسی ارشد محدود است و ممکن است پیش از اینکه شما نزد آن-ها بروید، دانشجویان دیگری ظرفیت ایشان را تکمیل کرده باشند. لذا توصیه می شود حتی قبل از ورود به دانشگاه نسبت به اساتید حوزه‌ای که میخواهید در آن پایان نامه خود را تعریف کنید، شناخت پیدا کنید و در صورت نیاز رزومه خود را برای ایشان بفرستید. در مورد پایان نامه ارشد، نکات بسیار زیادی می‌توان مطرح کرد که در اینجا فرصت پرداختن به همه آنها نمی‌باشد.
اما یک مورد مهم که لازم است اشاره کنم این است که هنگام انتخاب موضوع خیلی دقت کنید که تخمین مناسبی از روش‌ها و زمان مورد نیاز برای تکمیل پژوهش خود داشته باشید. زیرا در طی دوران ارشد فرصت محدود است و بهتر است موضوعی که انتخاب می‌شود قابل تکمیل و پژوهش طی حداکثر دو سال باشد. اگر این نکته را رعایت نکنید ممکن است تکمیل تز ارشد به یک کابوس تمام نشدنی تبدیل شود.
در پایان به یکی از ویژگی های بسیار خوب دوران تحصیل در مقطع ارشد در دانشگاه تهران اشاره می‌کنم. جو عمومی پرنشاط، و فضای دانشجویی بسیار صمیمی و تعاملی بین دانشجویان حاکم است. شما می توانید به راحتی دوستان خوبی در میان همکلاسی های خود پیدا کنید و طی گذراندن دروس نیز از همدیگر کمک بگیرید. اغلب تعامل اساتید با دانشجویان نیز به همین نحو مثبت و سازنده است است و شما می‌توانید به راحتی و مستقیماً با اساتید ارتباط برقرارکرده و آنها نیز با روی گشاده پاسخگوی دانشجویان می‌باشند.
فضای فیزیکی دانشکده نیز همانطور که می‌دانید بسیار زیبا و جذاب است. هرچند با وجود آزمایشگاه ها و امکانات زیاد در دانشگاه، به علت تعداد زیاد دانشجویان دانشگاه تهران هنوز هم نیاز به تقویت امکانات موجود می باشد تا تمرکز دانشجو به طور کامل بر مسائل آموزشی و پژوهشی خود باشد.
نویسنده:
مهندس مهدی نقابی
دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک دانشگاه تهران
۱- فضای دکترای مکانیک دانشگاه تهران
انگار همین دیروز بود، تابستان ۱۳۹۷ در حال تکمیل دوره کارشناسی ارشد خود بودم. همه بچه‌های پلی‌تکنیک از آینده صحبت می‌کردند؛ بعضی‌ها فقط به اپلای و رفتن از ایران فکر می‌کردند و برخی دیگر مانند من، آنچنان دید بدی نسبت به اوضاع و دانشگاه‌های ایران نداشتند. در آن برهه مدام اساتید نزدیک و محبوب خود را باهم مقایسه می‌کرد. دکتر عبدالرضا اوحدی همدانی که تمام تحصیلات خود را در ایران سپری کرده بودند (ارشد: پلی‌تکنیک و دکترا: شریف) و دکتر میترا دانش‌پژوه که دانش‌آموخته پلی‌تکنیک بودن و برای دکترا راهی کانادا شدند.
همواره این دو استاد عزیز را با یکدیگر مقایسه می‌کردم و با خود می‌گفتم که می‌شود ایران ماند، در کنار خانواده بود و همانند دکتر اوحدی بسیار دانا و توانا شد. از طرفی دیگر زمانی که پای صحبت‌های دکتر دانش‌پژوه می‌نشستم و از سختی‌های مهاجرت، یافتن استاد در کشوری دیگر و … مطلع می‌شدم، ترس بهم غلبه می‌کرد که نکند من نتوانم از پس این چالش‌ها به خوبی برآیم، یا این چالش‌ها تاثیر چشم‌گیری بر عملکرد تحصیلی ام بگذارد.
در نهایت برای ادامه تحصیل از پلی‌تکنیک راهی دانشگاه تهران شدم. همواره با خود می‌پنداشتم که دانشگاه تهران به آن بدی که از آن در پلی‌تکنیک یاد می‌شد، نیست و صرفا دانشجویان پلی‌تکنیک از روی تعصب این حرف‌ها را می‌زنند. تا اینکه خودم با چشمان خودم همه چیز را دیدم.
اولین مشکل در روز ثبت نام ایجاد شد، تمامی مراحل ثبت نام که با بی‌نظمی خاصی برگذار شده بود را طی کردم و مسئول ثبت نام که برای نهار و تعطیل کردن عجله‌ای فراوان داشت، بدون اینکه در سیستم تیک تایید ثبت نام را بزند، کارت دانشجویی را داد و گفت زود برید دیگه، فرردااا… باشه برای فردا ….
خلاصه هیچ توضیحی در مورد انتخاب واحد ارائه ندادن و گفتن اطلاع می‌دهیم. من نیز به خانه رفتم و منتظر ماندم، هی منتظر ماندم ولی هیچ خبری نشد. آخر به دانشکده رفتم و گفتم انتخاب واحد برای من باز نمی‌شود و اول مهر شده است، پس کی باید انتخاب واحد کنیم؟ طبق روال معمول هرکی گفت وظیفه من نیست و باید به فلانی مراجعه کنی. بعد از دور پاس کاریشان نهایتا انتخاب واحد برایم باز شد، اما همه درس‌ها پر شده بود.
دومین مشکل سیستم عجیب و غریب دانشکده مکانیک دانشگاه تهران بود؛ در پلی‌تکنیک با همراه داشتن کارت دانشجویی بر اساس مقطع تحصیلی تا ساعت ۱۰ (ارشد) یا ۱۱ (دکترا) می‌توانستیم در دانشکده به کارهایمان برسیم. حال در دانشکده مکانیک دانشگاه تهران اصل اساسی ایجاد سدی محکم در برابر کسب علم و دانش بود. در روی درب دانشکده نوشته بود که دانشکده تا ساعت ۷ شب باز است. که برای من بسیار چیز عجیبی بود چون ما در مقطع دبیرستان خیلی از روزها حتی تا ۹ شب نیز در مدرسه مشغول کسب علم و دانش بودیم.
بعد از مدتی دریافتم که دانشکده تا ساعت ۹ شب در روزهای غیر تعطیل باز است و نباید به اطلاع رسانی‌های دانشکده اطمینان نمود. علاوه بر زمان محدودتر نسبت به دوران تحصیل ام در پلی‌تکنیک، سالن مطالعه دانشکده مکانیک نیز به شدت شلوغ بود و مکان مناسبی برای کارهای من نبود. با پرس و جوهای زیاد فهمیدم که اگر بخواهیم به حقوق عادی دانشجویی که دانشگاه امیرکبیر داشتیم برسیم، باید چندین فرم را پیش افراد مختلف و ببریم و امضا بگیریم.
بدترین قسمت آن نیز رفتم از کارگرشمالی به خیابان ۱۶ آذر بود که با زمان کمی که میان کلاس‌ها وجود داشت عملا غیر ممکن بود. موضوع دردناک از اینجا آغاز شد، از آنجایی که در آن زمان من هنوز استاد راهنما خود را تعیین نکرده بود، هیچ کس حاضر نبود فرم مرا امضا کند و حق طبیعی یه دانشجوی دکترا که ازش دریغ شده است را به اون بازگرداند. با مراجعه به معاون تحصیلات تکمیلی (در آن زمان دکتر عطایی)، ایشان به من گفتن به نظر من این ترم کار زیادی نداری و نیاز نیست روزهای تعطیل درس بخوانی.
من که متعجبانه ایشان را نگاه می‌کردم، گفتم همه عشق و فکر من یادگیری است و در حال نوشتن مقالات ارشد ام هست. اگر دانشجوی دکترا در روزهای تعطیل درس نخواند پس کی درس بخواند؟ که ایشان گفتند من امضا نمی‌کنم و به سرپرست گرایش‌تان (دکتر ذاکر زاده) مراجعه کنید. ایشان نیز حرفی مشابه دکتر عطایی را گفتند، گفتند ایشالا از ترم بعد درس بخون و این ترم را ول کن. تعجب تمام وجودم را فراگرفته بود، جایی که باید مرا به مطالعه و کسب علم و دانش ترغیب کند؛ دارد خلاف این کار را انجام می‌دهد.
سومین مشکل از راه رسید؛ بعد از انتخاب استاد راهنما مشکل امضای فرم مجوز تردد کذایی را دریافت کردم، اما مشکل اصلی محل مناسب برای درس خواندن بود. بر خلاف اکثر دانشکده‌ها که بر اساس مقطع تحصیلی امکانات را توزیع می‌کنند، دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه تهران یکی از بدترین قسمت‌های دانشگاه را به اتاق دانشجویان دکترا اختصاص داده بود با وجود آنکه در شرف فارغ‌التحصیلی هستم، حتی یک روز هم این اتاق ها در اختیار من قرار نگرفته است.
چهارمین مشکل که بسیار اسف بار بود، نبود تجهیزاتی مانند پرینتر و کامپیوتر مناسب برای کارهای علمی‌مان بود. نه اینکه هیچ چیزی نباشد، بود ولی یا در اختیار ما نبود یا بسیار داغون تر از این حرف‌ها بود. برای مدتی کوتاه از ابررایانه‌های امیرکبیر استفاده کردیدم که هزینه آن نسبت به کیفتش بسیار زیاد بود. ناچار کم کم پول‌های حاصل از تدریس ام را جمع کردم و با کمک خانواده یه سیستم دسکتاپ خریدم تا نیازهای اولیه ام را برطرف سازد.
پنجمین مشکل قوانین عجیب و قریب برای آزمون جامع بود. آنجا بود که فهمیدم که هر ایرانی یک دیکتاتور درونی دارد که اگر به او اجازه داده شود، آن را به معرض نمایش در می‌آورد. در حالی که در دانشگاه‌های بهتر همانند شریف و پلی‌تکنیک دانشجوی دکترا باید به ترییب ۱۵ و ۱۲ واحد پاس کند تا بتواند آزمون جامع بدهد و در شریف امکان این هم هست که ترم دوم (بدون گذراندن تمامی ۱۵ واحد) آزمون جامع بدهند.
در دانشگاه تهران قوانین متفاوت بود؛ دانشجو باید ۱۸ واحد بگذراند و تا اتمام واحدهای خود نمی‌تواند در آزمون جامع شرکت کند. حال درس‌های آزمون جامع چست؟ همان دروسی که در کنکور دکترا آنها را گذرانده بودیم. در تمامی دانشکده‌ها دانشجو حداقل یک درس را به انتخاب خود می‌توانست انتخاب کند. اما اینجا دانشگاه تهران است و قوانین با منطق جور نیستند. خلاصه این موضوع نیز سد راه دیگری در دوران تحصیل من شد.
با تمام مشکلات دانشگاه تهران نباید از اساتید دانا و توانا آن دانشکده مهندسی مکانیک آن چشم پوشی کرد. شاید تنها نکته مثبت این کابوس ۳ ساله من، استاتید و دانشجویان خوبی بودند تا با کمک آنها دوباره قد علم کردم و با وجود تمامی سختی‌ها به مسیر خود ادامه می‌دهم
در آخر می‌خواهم از استاتید عزیزم دکتر آرش بهرامی، دکتر مریم مهنما و دکتر امیرهوشنگ بهرامی نهایت تشکر را انجام دهدم که در این مسیر مرا راهنمایی و حمایت می‌کنند.
توصیه من به داوطلبان مقطع دکترا:
تنها در صورتی که شغل خود را دارید و صرفا هدفتان از مقطع دکترا گرفتن مدرک آن است نه کسب علم و دانش؛ به دانشگاه تهران هم می‌توانید فکر کنید.
نویسنده:
مهندس میلاد وحیدیان
دانشجوی دکترای مهندسی مکانیک دانشگاه تهران
(برای مطالعه بیشتر روی نام یا تصویر ایشان کلیک کنید)
