خواندن مقاله علمی و پژوهشی در ۳ سوت

تلاش برای خواندن مقاله علمی و پژوهشی (مخصوصا) برای اولین بار ممکن است سخت و گیج کننده به نظر برسد. این نوشته نحوه خواندن یک مقاله علمی و تحقیقاتی به صورت گام به گام را توضیح می‌دهد. اول از همه، رویکرد مطالعه مقاله علمی نباید مانند کتاب درسی باشد یعنی نباید از ابتدا تا انتهای فصل را بدون مکث برای تأمل یا انتقاد مطالعه کنید. علاوه بر این، توصیه می‌شود که هنگام مطالعه مقاله علامت گذاری (هایلایت) و یادداشت برداری کنید. یادداشت برداری تمرکز شما را بر روی کار موردنظر (مخصوصا مطالعه مقاله) حفظ می‌کند و در درک کل آن کمک می‌کند.

چگونه مقاله تخصصی انگلیسی را در سه سوت بخوانیم

خواندن مقاله علمی (scientific article) یکی از چالش‌هایی است که تمامی محققین از جمله دانشجویان تحصیلات تکمیلی با آن مواجه هستند. فقدان یک آموزش جامع برای این مهارت، موجب سردرگمی و اتلاف وقت محققان می‌شود. در اینجا می‌خواهیم روشی بسیار کارآمد را ارائه دهیم که به کمک آن تنها در سه مرحله و در زمان کوتاهی مقاله علمی و تخصصی خود به زبان انگلیسی را خوانده و ارزیابی کنید. برای مطالعه هوشمندانه مقاله علمی کافی است به جای مطالعه تمام آن، مراحل مشخصی را تعیین کرده و در هر مرحله تنها به دنبال اهداف خاص و مشخصی باشید.

مرحله اول: مقاله را Skim کنید

در این مرحله کافی است، ۵ الی ۱۰ دقیقه با نگاهی سریع و اجمالی مقاله را ارزیابی کنید. این مدت زمان تنها به خواندن عنوان، چکیده، مقدمه، عناوین اصلی، عناوین فرعی و نتیجه گیری اختصاص داده می‌شود. لازم نیست تمامی عنوان‌ها را به ترتیب بخوانید معمولا چکیده (abstract) و نتیجه‌گیری (conclusions) مهم‌ترین و ارزشمندترین اطلاعات را در اختیار شما قرار خواهند داد و متوجه خواهید شد که مقاله با تحقیقات شما هم‌خوانی دارد یا نه.

در پایان این مرحله کافی است قادر باشید به این سوالات پاسخ دهید:

• این مقاله چه نوع مقاله‌ای است؟
• مسئله با چه روشی تحلیل شده است؟
• آیا فرضیات معتبر هستند؟
• نتایج قابل اعتماد هستند؟
• آیا مقاله به خوبی نوشته شده است؟
• آیا این مقاله با حوزه تحقیقات شما مرتبط است؟

با پاسخ به این سوالات می‌توانید به راحتی تصمیم بگیرید آیا این مقاله را مطالعه کنید یا نه.

مرحله دوم: واژگان را درک کنید

این مرحله برای درک محتوای مقاله انجام می‌شود. ممکن است معنی لغات زیادی را ندانید، آن‌ها را هایلایت کنید و سعی کنید با استفاده از مفهوم محتوا معنی آن‌ها را حدس بزنید. اگر نتوانستید هیچ مشکلی نخواهد بود، شما باید به لغت‌نامه‌های تخصصی رشته خود مراجعه کنید. در پایان قادر خواهید بود خلاصه‌ای از مقاله را به زبان ساده مطرح کنید. این مرحله ممکن است تا یک ساعت زمان ببرد. در این مدت به اشکال، نمودارها و توضیحات دقت کنید.

حال به این سوال پاسخ دهید:

• آیا نتیجه‌گیری از نظر آماری و شهودی معنی‌دار هستند؟

پاسخ به این سوال به شما کمک می‌کند تا میزان دقت و صحت نتایج را بسنجید. در میان مراجع، موارد مرتبط و قابل اتکا را علامت گذاری و دنبال کنید. در این مرحله ممکن است با کلمات تخصصی مبهم مواجه شوید یا حجم مقاله شما را خسته و ناامید کند، اما به خاطر بسپارید که با استفاده از فرهنگ لغت‌های تخصصی رشته خود بخش بزرگی از این مشکل حل می‌شود.

مرحله سوم: ساختار مقاله را مشخص کرده و بر درک تمرکز کنید

اکثر ژورنال‌های معروف از ساختار Introduction, Methods, Results, and Discussion) IMRD) استفاده می‌کنند:

• چکیده
• مقدمه
• روش‌های حل مسئله
• نتایج
• بحث

این بخش‌ها معمولاً دارای ویژگی‌های مشترکی هستند. اگر یاد بگیرید در هر قسمت به دنبال کدام ویژگی‌ها باشید، مقاله را سریعتر می‌خوانید و می‌فهمید.

چکیده (Abstarct) یک مرور کلی از مقاله را ارائه می دهد. این معمولاً از چهار بخش اطلاعات تشکیل شده است: هدف یا منطق مطالعه (چرا آنها این کار را انجام دادند). روش حل مسئله (نحوه انجام پژوهش) ؛ نتایج (آنچه آنها پیدا کردند) ؛ نتیجه گیری (دستاوردهای مطالعه) با خواندن چکیده مقاله شروع کنید تا مطمئن شوید آن چیزی است که شما به دنبال آن هستید و ارزش وقت و تلاش شما را خواهد داشت.

مقدمه (Introduction) اطلاعات پیش زمینه را در مورد موضوع ارائه می دهد و سوالات خاصی را ارائه می‌دهد که نویسندگان باید به آنها بپردازند. اگر قبلاً با موضوع مقاله آشنا هستید، می‌توانید به صورت مختصر مقدمه را مرور کنید.

بخش روش‌ها (Results) جزئیات فنی در مورد نحوه حل مسئله یا انجام آزمایش‌ها را ارائه می‌دهد. این حوزه دیگری است که ممکن است بخواهید از آن صرفنظر کنید مگر اینکه بخواهید روش‌های مورد استفاده محققان را شناسایی کنید یا اگر خودتان بخواهید تحقیق را تکرار کنید.

نتایج مهم‌ترین قسمت مقاله علمی هستند و شامل تمام داده‌های تجربی و نتایج روش‌های تحلیلی و شبیه‌سازی‌های عددی است. شما باید تمام وقت خود را صرف مشاهده نمودارها، تصاویر و جداول کنید زیرا این ارقام حاوی اطلاعات بیشتری هستند.

در نهایت، بحث (Discussion) فرصتی برای ارائه نظرات نویسندگان است. به خاطر داشته باشید که استدلال‌ها تفسیر نویسندگان است و لزوماً درست نیستند. این قسمت فرصت خوبی است که در مورد سوالات تحقیقاتی مطالعه نشده اطلاعات بیشتری کسب کنید و پژوهش خود را بر پایه پاسخ به سوالات مطالعه نشده قرار دهید.

مرحله چهارم: بخش منابع را مطالعه کنید

خواندن منابع ممکن است شما را به منابع مفید دیگری سوق دهد. همچنین ممکن است درک بهتری از اصطلاحات اساسی، مفاهیم اصلی، محققان اصلی و اصطلاحات اساسی در زمینه تحقیق خود پیدا کنید.

مرحله پنچم: فکر و نتیجه گیری کنید.

همانطور که در حال خواندن هستید هر سوالی که به ذهن شما می رسد را یادداشت کنید. ممکن است بعداً در مقاله همان مقاله یا مقاله دیگری پاسخ آن را بیابید یا ممکن است به چیزی برخورد کرده باشید که نویسندگان آن را در نظر نگرفته‌اند.

در اینجا چند نمونه از سوالاتی است که ممکن است هنگام خواندن از خود بپرسید:

• آیا برای درک تمام اصطلاحات وقت گذاشته‌ام؟
• آیا زمان زیادی را صرف بخش های کم اهمیت این مقاله می‌کنم؟
• آیا دلیلی دارم که اعتبار این تحقیق را زیر سوال ببرم؟
• پژوهش به چه مسئله خاصی می‌پردازد و چرا مهم است؟
• این نتایج چگونه با علایق تحقیقاتی من یا سایر آثار خوانده شده ارتباط دارد؟

مرحله ششم: مقاله برای دومین بار به ترتیب مطالعه کنید.

خواندن مقاله برای بار دوم درک کلی شما را تقویت می‌کند. حتی ممکن است با مقاله‌های دیگری که در این زمینه خوانده‌اید ارتباط برقرار کنید.

مرحله آخر: بازتولید تمامی روابط و نتایج

این مرحله به محققان مصمم اختصاص دارد. در این مرحله باید مقاله را بازآفرینی کنید. یعنی با کمک فرضیات نویسنده، به اثبات روابط و قضیه‌ها بپردازید یا شبیه‌سازی را تکرار کنید. با این ترفند می توان به نقایص، فرضیات پنهان و نوآوری‌های مقاله مسلط شده و حتی مقاله را به چالش کشید. سپس ایده‌های جدیدی در ذهن شما جرقه زده و اطلاعات شما به طرز چشمگیری افزایش می‌یابند. این روش ممکن است بین یک تا چند روز زمان ببرد.

خلاصه مطالب

مهم‌ترین مزیت‌های این روش افزایش سرعت مطالعه، شناسایی مقاله مرتبط با اهداف پژوهشی خواننده، ممانعت از توجه افراطی به جزئیات و شناسایی نقاط ضعف و قوت مقالات می‌باشد که موجب محبوبیت این راهکار در میان دانشجویان و محققان می‌گردد. به همین جهت استفاده از این روش به عنوان ابزاری هوشمندانه توصیه می شود.

منابع

خلاصه‌ای از مقاله « چگونه باید یک مقاله را مطالعه کرد» است که توسط دکتر اس. کِشاو (دانشگاه واترلو) منتشر شده است.

نویسنده:

خانوم مهندس مهسا بابائی
دانشجوی دکترای مهندسی مکانیک دانشگاه اصفهان