معرفی رشته مهندسی عمران

۱- توضیح کلی در مورد رشته و گرایش‌های مختلف آن

مهندسی عمران رشته‌ای است که شاید در نگاه اول فکر کنید فقط ساخت و ساز و امور مربوط به ساختمان است. ولی در واقع این رشته خیلی گسترده‌تر از این موارد است. حدود ۱۴ گرایش در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا دارد که در ادامه در مورد هرکدام توضیح جزئی می‌دهیم.

• گرایش مدیریت ساخت
این گرایش چندسال است که وارد بازار شده و هنوز در ایران هم کمی نوپاست. جذابیت های زیادی دارد چون هم مهندسی و هم مدیریت است. از تکنولوژی‌های روز دنیا مانند BR ،AR و حتی بلاک‌چین ها استفاده میکند.
• گرایش ژئوتکنیک
در این گرایش درباره‌ی خاک زیر ساختمان ها و محاسبات مربوط به خاک و زمین است.
• گرایش حمل‌و نقل و ترافیک
این گرایش یکی دیگر از جذابیت‌های مهندسی عمران است. برای مثال تشخیص این‌ که یک میدان در شهر کجا باید قرار گرفته شود و شکل هندسی آن به چه صورت است، همگی به عهده‌ی مهندس عمران است.
• گرایش راه
همه‌ی راه‌هایی که در کشور است و روسازی و زیرسازی راه ها تحت نظر یک مهندس عمران ساخته می‌شوند.
• گرایش مدیریت منبع
این گرایش امروزه به علت کمبود منابع آب بسیار مورد توجه قرار گرفته شده.
• مهندسی سازه‌های هیدرولیکی
این گرایش به سرعت در حال پیشرفت است و زمینه‌های گرایشی آن در حال گسترش است.

۲- دروس دبیرستانی شبیه رشته
مهندسی عمران ریاضیات خیلی بالایی نیاز ندارد و بیشتر محاسباتش با یک ماشین حساب مهندسی قابل حل است. درس استاتیک که پایه‌ی مهندسی عمران است که نیازمند هندسه و فیزیک بسیار قوی است. هندسه و فیزیک در تحلیل سازه‌ها بسیار مورد استفاده است و لازم است داوطلبان این رشته پایه‌ی قوی در این دو درس داشته باشند.

۳- شباهت و تفاوت با سایر رشته‌ها
خیلی از افراد فکر می‌کنند که مهندسی عمران و معماری مانند هم هستند در صورتی که این تصور کاملا غلط است و این دو رشته هر کدام دنیای کاملا مجزایی دارند. در مهندسی عمران دروس تئوری هستند ولی در مهندسی معماری دانشجو مدام در حال ساخت ماکت و انجام پروژه‌های عملی است.
از لحاظ شباهت این رشته با مهندسی مکانیک مشابهت دارد و تعدادی واحدهای یکسان دارند و با مهندسی راه‌آهن گرایش خط و سازه فقط بیست واحد تفاوت دارد. خیلی از دانشجوهایی که در کارشناسی خط و سازه خوانده‌اند در مقطع ارشد سراغ عمران می‌آیند.

۴- توضیح در مورد چارت درسی
از ۱۴۲ واحدی که دانشجوی مهندسی عمران باید پاس کند، ۲۲ واحد درس‌های عمومی مانند دروس مرکز معارف و تربیت بدنی است. ۲۱ واحد شامل دروس پایه‌ است که در تمام مهندسی‌ها یکسان است مانند ریاضی۱و۲ و فیزیک ۱. از ۸۷ واحد باقیمانده، ۷۰ واحد دروس اختصاصی است. یعنی در تمام دانشگاه‌های سطح ایران و حتی جهان این دروس یکسان است مانند درس مکانیک خاک.
۱۷ هم دانشجو مختار است از هر گرایش به میزانی که تعیین شده انتخاب کند. که باز بودن دست دانشجو در انتخاب واحدها و اینکه در چه ترم‌هایی ارائه می‌شود بسته به دانشگاه محل تحصیل است.
۱۲ واحد هم اختیاری است که البته درس‌های زیادی ارائه نمی‌شود. دروسی مانند کارآفرینی، اصول مدیریت ساخت که دانشجوها با توجه به دروسی که در دانشگاهشان ارائه می‌شوند می‌توانند پاس کنند.

۵- تفاوت رشته با آنچه عموماً دانش‌آموزان دبیرستانی فکر می‌کنند و همچنین تصورات و باورهای غلط
عموم مردم فکر می‌کنند که مهندسی عمران فقط ساخت و ساز است که اصلا این‌گونه نیست. تقریبا در هر زمینه‌ای به مهندس عمران نیاز است ولی این به معنا نیست که بازار کار مهندسی عمران بسیار پر رونق و پر درآمد است. مگر اینکه دانشجو خودش سرمایه‌ای داشته باشد و وارد کار ساخت و ساز شود و از این طریق درآمد کسب کند.

۶- زمینه‌های کاری مختلف جهت آینده شغلی
بازار کار این رشته بستگی به خود دانشجو دارد. بیشتر دانشجویان در زمان تحصیل نمیتوانند سرکار بروند و حتی بعد از فارغ التحصیلی شاید تخصص خیلی زیادی برای کار کسب نکنند. در کل ۱۴۲ واحدی که پاس می‌شود، فقط یک واحد به کارآموزی اختصاص داده شده است که در سه ماه تابستان انجام می‌شود. توصیه‌ی من به دانشجویان این است که الان که در شروع راه هستند، مثلا از شروع ترم ۳، کم کم به قصد تجربه و رزومه (و نه درآمد) سراغ کار و کارآموزی بروند.
دوران دانشجویی سه بخش دارد. تحصیل، تفریح، کار. لازم است دانشجویان به هر سه به طور یکسان اهمیت دهند. اگر دانشجو فقط سراغ کار و تفریح برود، ممکن است ترم‌های زیادی مشروط شود و مدرکش با مشکل مواجه می شود. از جهتی دیگر تفریح و ارتباطات اجتماعی نکته‌ی مهمی است. در مهندسی عمران روابط اجتماعی از موارد بسیار ضروری است که باعث می‌شود فرد از طریق همین روابط اجتماعی، پروژه و کار بدست بیاورد.

۷- آینده تحصیلی جهت مقاطع بالاتر
در ایران راحت میتوان مقاطع بالاتر قبول شد و بیشتر گرایش‌ها هم در داخل ایران وجود دارد. در مورد اپلای من کمتر دیده‌ام که دانشجویی از کارشناسی به ارشد اپلای کنه. چیزی که در این رشته رایج است این است که بچه ها سعی می‌کنند در مقطع ارشد یک دانشگاه خوب مانند شریف بروند و مقاله بنویسند و ایلتس بگیرند و در مقطع دکترا اپلای کنند.
دکترا گرفتن در ایران در زمینه‌ی کاری لطف چندانی ندارد و فقط در صورتی بسیار مفید است که دانشجو بخواهد استاد دانشگاه شود. ولی در این زمینه هم شانس کسانی که داخل و خارج از ایران فوق لیسانس گرفته اند در هیئت علمی دانشگاه شدن متفاوت است.

۸- وضعیت مهاجرت با رشته مورد نظر
مهاجرت کاری در این صورت خوب است که شخص بداند که پس از خروج از ایران در یک روز مشخص میتواند در آن جا کار کند. پیدا کردن کار هم در خارج ایران کار راحتی نیست. دانشجو باید در دوران تحصیل در مقطع ارشد مقاله و رزومه و فیلد کاری بسیار خوبی داشته باشد تا شرکت‌های خارجی مجاب شوند که به یک فرد از یک کشور دیگه ویزای کاری بدهند.
به طور کلی مهاجرت برای تحصیل بسیار راحت‌تر است تا کار.

۹- معایب و نقاط ضعف رشته مهندسی عمران
ممکن است توصیفاتی که بچه ها از دروس این رشته یا فیلدهای کاری آن میخوانند با چیزی که در واقعیت ان درس در دانشگاه هست متفاوت باشد.
دانشجوهای مهندسی عمران در دانشگاه فقط به صورت تئوری تحصیل می‌کنند که اگر در حین تحصیل سرکار بروند مشکلی پیش نمی‌آید.
ورود به بازار کار این رشته سخت است و دانشجوها یا باید رزومه‌ داشته باشند یا پارتی.
بخشی از دانشی که یک مهندس عمران برای کار نیاز دارد از طریق تحصیل بدست نمیاد و فرد باید به طور عملی و با تحقیق با اصول کار و مشکلاتی که ممکن است در حین کار پیش بیاد اشنا شود.
شاید برخی افراد فکر کنند که این رشته یک رشته‌ی کلاسیکی است و از بقیه رشته ها مانند کامپیوتر و صنایع هم عقب‌تر است. برخی از دانشجویان در مقطع ارشد کنکور رشته‌ی دیگر می‌دهند و در زمینه‌های دیگر متناسب با علاقه و بازار کار فعالیت می‌کنند‌.

۱۰- مهارت‌ها و توانایی‌های علمی‌لازم برای ورود به رشته
پایه‌ی ریاضی داشته باشند و از هندسه و فیزیک هم سر در بیاورند. البته ممکن است همه‌ی دروسی که به عنوان واحد پایه در دانشگاه مانند ریاضی ۲ و مباحث ان میخوانند بعدا مورد استفاده قرار نگیرد ولی باید پاس کنند.

۱۱- روحیات لازم برای ورود به رشته
روحیه‌ی کار تیمی خیلی به دانشجویان کمک میکند و روابط عمومی بالایی داشته باشند. نوع لحن و برش حرف در مهندسی عمران در برخورد با کارفرما و زیردستان و مشتری و فروشنده بسیار مهم است. برای تقویت این موارد، فعالیت در انجمن های علمی دانشگاه میتواند کمک بسیاری کند.
لازم است افراد توانایی سازگاری با شرایط هم داشته باشند زیرا کار مهندسی عمران فقط اینگونه نیست که فرد پشت لپ‌تاپ کار انجام دهد و در شرایطی ممکن است نیاز شود فرد برای یک پروژه در بیابان کار کند و شرایط سختی را متحمل شود. برای پیشرفت کردن بالاخره سختی های زیادی را باید تحمل کرد.